Η Άρτεμις Αλκαλάη έχει μια καταπληκτική ικανότητα να είναι σύγχρονη και ταυτόχρονα ανθρώπινη, δηλαδή διαχρονική, με ότι καταπιάνεται. Αυτό το πετυχαίνει γιατί κατορθώνει να συνδυάζει ασύμβατα στοιχεία μέσα στον ίδιο χώρο, ένα χώρο που δεν ορίζεται γεωμετρικά αλλά ιδεολογικό - χωροχρονικά.
Συνδυάζει δηλαδή έννοιες, υλικά, τεχνολογίες και «μνήμη», μια λέξη που έχει ένα εντελώς διαφορετικό νόημα για αυτήν λόγω της καταγωγής της. Με ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο και εφευρετικό τρόπο συνδυάζει τα στοιχεία αυτά. Ίσως δεν είναι τυχαίο που δίνει τόση σημασία στο συνδυασμό απλών υλικών και ιδιαίτερα στην ύφανση.
Από την μια μεριά η ύφανση είναι ένα δίκτυο από διασταυρωμένες ίνες από βαμβάκι ή από μαλλί οι οποίες δημιουργούν μια επιφάνεια που προστατεύει την ανθρώπινη ύπαρξη από τις καιρικές συνθήκες αλλά ταυτόχρονα κρύβει και μέρη του ανθρώπινου σώματος που συνδυάζονται με το συναίσθημα που ονομάζουμε «ντροπή».
Τα ρούχα, αυτά που έμειναν άδεια για ένα αφύσικο λόγο, ή αυτά που αποτελούσαν την μόνη προστασία σε ένα περιβάλλον παραλογισμού επανέρχονται σαν υπόστρωμα μνήμης στην δουλειά της Α.Α.
Την αντιμετωπίζει και αυτήν σαν ένα είδος ύφανσης η οποία διαπλέκει όλες τις παραπάνω ιδέες και εικόνες μεταφέροντας την ίδια εμπειρία σε ένα ψηφιακό χώρο.
Εξ άλλου ο χώρος αυτός, το δίκτυο (world wide web), αποτελεί ένα είδος ύφανσης. Τόσο οι κόμβοι (links) στο ίντερνετ όσο και τα ίδια τα pixel της ηλεκτρονικής εικόνας, αντιπροσωπεύουν μια άλλου είδους ύφανση άυλη που συνδυάζει μια πολύπλοκη διαδικασία που μας περιβάλει, αθόρυβα. Εξ άλλου η εξέλιξη του υπολογιστή χρωστά πολλά στον Ζακάρ και τον μηχανισμό που ανέπτυξε, με διάτρητες κάρτες, για έναν αυτόματο τρόπο πλεξίματος.
Δρ. Μάνθος Σαντοριναίος
Επίκουρος Καθηγητής
Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών |
Είναι πάντα αναζωογονητικό να αμφισβητείς οικείες μεθόδους έκφρασης, και με αυτό τον τρόπο να αναδεικνύεις αναπάντεχες σχέσεις ανάμεσα σε τεχνικές όπως, η ύφανση με νήμα και η ψηφιακή ανάλυση της εικόνας. Είναι εμφανές ότι με την επικέντρωσή της στην δραστηριότητα της ύφανσης, η Άτρεμις Αλκαλάη προσπαθεί, μεταξύ άλλων, να καταθέσει το ενδιαφέρον, αλλά και το σεβασμό της για την παράδοση του χειροτεχνήματος, μία σωματική και απτική εμπειρία στα πλαίσια της τρέχουσας κυριαρχίας της εικονικής πραγματικότητας.
Η μετατροπή του υφαντού χειροτεχνήματος στο ψηφιακό αντίστοιχό του παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον εννοιολογικό θέμα, το οποίο αξίζει περαιτέρω προσοχής. Οι ψηφιακές εικόνες της αναπαριστούν μοτίβα ύφανσης, μία ηλεκτρονική προσομοίωση θα λέγαμε, της χειρονακτικής διαδικασίας. Η αναλογία που προτείνεται εδώ είναι αποτελεσματική και πλούσια σε συνδηλώσεις. Η ψηφιακή εικόνα είναι πραγματικά ένα είδος ΄ηλεκτρονικού ψηφίου ύφανσης΄, μία δηλαδή πολύπλοκη ύφανση ηλεκτρονικών δεδομένων. Θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε αυτή την παρομοίωση και να φανταστούμε τον κυβερνοχώρο ως ένα είδος ακαθόριστης ύφανσης πληροφοριών. Η έκφραση ‘ψηφιακή ύφανση’ θα μπορούσε να ειδωθεί ως μία μεταφορά που περιγράφει γενικότερα την αντικατάσταση πολλών εμπειριών μας με τα ηλεκτρονικά τους αντίστοιχα.
Ο εννοιολογικός χαρακτήρας της ψηφιακής τέχνης της Άρτεμις μπορεί να αναζητηθεί ακριβώς στο γεγονός ότι διαρκώς αναδιπλώνεται σε περαιτέρω επίπεδα νοημάτων. Αυτό το παιχνίδι μεταφοράς νοημάτων από το σωματικό στο ηλεκτρονικό πεδίο μας αποκαλύπτει μία όλο και πιο πλούσια κατανόηση της ‘ύφανσης’ ως έννοιας: ένας τρόπος σύγχρονης πολυδιάστατης ύπαρξης. Μάλιστα μίας ύπαρξης που βρίσκεται σε διαρκές δίλημμα ανάμεσα στην πραγματική και την εικονική εμπειρία και είναι εξίσου γοητευμένη με τις πιθανές αναλογίες ανάμεσα στα δύο.
Δρ. Ουρανία Κούβου
Διδακτική της Τέχνης
Πανεπιστήμιο Αθηνών
|